به گزارش پایگاه خبری چالوس رسانه به نقل از پایگاه خبری تحلیلی «بلاغ» شایعه شیوع بیماری تب برفکی در مازندران این روزها در فضای مجازی، بالا گرفته است و اخباری که از چند هفته قبل‌تر با این مضمون منتشر می‌شد اکنون رنگ و بوی جدی‌تری را به خود گرفته است.
انتشار کلیپی در فضای مجازی با مضمون اعلام خسارات و تلفات ناشی از شیوع بیماری تب برفکی در یکی از دامداری‌های مرکز مازندران بر احتمال صحت و وخامت ماجرا، دامن بیشتری زد و این روند، موجبات نگرانی بسیاری از دامداران استان را پدید آورده است.
بیماری تب برفکی، با نام دیگر بیماری پا و دهان یا FMD، یک بیماری جدی و مسری است که تمام حیوانات سم پا از جمله گاو، گوسفند، بز، شتر، آهو و خوک را درگیر می کند؛ گسترش بیماری FMD در صورت عدم پیشگیری، می‌تواند خسارات جبران ناپذیری از نظر اقتصادی به دامدار وارد کند.
به‌دنبال تشدید نگرانی‌ها از شیوع این بیماری در استان مازندران، دامپزشکی مازندران در خصوص شایعه شیوع تب برفکی در مازندران جوابیه صادر کرد.
اداره‌کل دامپزشکی استان مازندران در واکنش به انتشار کلیپی در فضای مجازی درباره شیوع بیماری تب برفکی در روستای پرویج آباد از توابع بخش کلیجانرستاق شهرستان ساری، اطلاعیه‌ای را جهت تنویر افکار عمومی منتشر کرد که در آن عنوان کرد: بلافاصله پس از انتشار این کلیپ، تیم عملیاتی مراقبت و پایش بیماری‌های دامی اداره دامپزشکی ساری به دامداری مذکور اعزام و در بررسی‌های میدانی، ۵ رأس تلفات بره (با سن حدود ۲ تا ۳ هفته) مشاهده شد که متأسفانه به دلیل فساد لاشه‌ها، امکان نمونه‌برداری وجود نداشت.
دامپزشکی مازندران اعلام کرد که با توجه به تأخیر در گزارش دهی، شواهدی مبنی بر صحت آمار تلفات چند ده رأسی منتشر شده در فضای مجازی وجود ندارد و با پایش مجدد بیماری در منطقه، خوشبختانه هیچ مورد مشکوک یا جدیدی از بیماری گزارش نشده است.
حمزه آقاپورکاظمی، در خصوص صحت‌وسقم شایعات مربوط به تب برفکی در دام‌ها، اظهار کرد: با توجه به فصل بهار و شیوع بیماری‌های دامی در کنار گردش ویروس در منطقه، دامداران باید در صورت عدم پاسخگویی تاثیرگذار از کلینیک‌ها، حتما مراتب را به دامپزشکی اطلاع دهند.
وی افزود: تب برفکی دارای سویه‌های مختلفی است که از گذشته وجود داشته و جزو بیماری‌های دامی است که تا به امروز، ریشه‌کن نشده است.
مدیرکل دامپزشکی استان مازندران، خاطرنشان کرد: امروز ما برای اعلام بیماری تب برفکی در مازندران هیچ واهمه‌ای نداریم و در صورت محرز شدن کانون این بیماری، متعاقبا اقدامات قرنطینه‌ای را انجام خواهیم داد.
آقاپورکاظمی، ادامه داد: در راستای پیشگیری و مدیریت بیماری دام در استان، با مشارکت قرارگاه محرومیت‌زدایی و بسیج دانشجویی، دام‌های استان تحت پوشش ۹۲ درصدی واکسیناسیون قرار گرفتند که در قالب طرح‌های جهادی و دولتی اجرا شده است.
وی با اشاره به آموزش پیشگیرانه برای ۷۰۰ دامدار استان در بازه زمانی دو ماهه، بیان کرد: طرح واکسیناسیون PPR از ابتدای سال ۱۴۰۴ آغاز شده است و این طرح با برنامه‌ریزی دقیق برای تمام نقاط استان در حال اجراست.
مدیرکل دامپزشکی استان مازندران، عنوان کرد: واکسیناسیون دام‌ها، آموزش دامداران و سم‌پاشی رایگان حتی در دورترین نقاط دسترسی در حال انجام است تا سلامت دام‌ها در استان حفظ شود.
آقاپورکاظمی، ادامه داد: در کنار واکسیناسیون پیشگیرانه، می‌طلبد تا دامداران در صورت مشاهده هرگونه بیماری به کلینیک‌های دامپزشکی مراجعه کنند.
وی تشریح کرد: از آنجا که اقدامات پیشگیرانه دامپزشکی همواره مانع بروز بیماری نمی‌شود و صرفا باعث افزایش ایمنی دام‌ها و کاهش خطر شیوع می‌شود بنابراین از همه دامداران استان تقاضا داریم جهت جلوگیری از بروز یا شیوع بیماری و کاهش خسارات اقتصادی هرگونه مورد مشکوک یا تلفات غیرعادی را بلافاصله به ادارات دامپزشکی شهرستان‌ها گزارش دهند تا با اقدامات به موقع، از گسترش بیماری و خسارات اقتصادی جلوگیری شود.
مدیرکل دامپزشکی استان مازندران، با بیان این توضیح که بر اساس ماده ۶۸۸، عدم گزارش بیماری‌های دامی به مراجع ذی‌صلاح، تهدیدی علیه بهداشت عمومی محسوب شده و ممکن است به دامداران دیگر خسارت وارد کند؛ تاکید کرد: دامداران می‌بایست کوچکترین موارد مشکوک بیماری را به اداره دامپزشکی اعلام کنند.
آقاپورکاظمی، با بیان اینکه تنها مرجع رسمی اعلام بیما ی‌های دامی در استان، اداره‌کل دامپزشکی مازندران است؛ تصریح کرد: ثبت و اعلام یک کانون نیازمند نظر کارشناسی کلینیکی و پاراکلینیکی و تایید آزمایشگاهی است.
وی ادامه داد: ما در بحث امکانات آزمایشگاهی هیچ کمبود و مشکلی در استان نداریم و قطعا نمونه‌ها در مراکز آزمایشگاهی مازندران قابل آزمایش و شناسایی است.
مدیرکل دامپزشکی استان مازندران، با بیان اینکه تب برفکی دارای سویه‌های مختلفی است که از گذشته وجود داشته و خوشبختانه اکنون دارای کانون SAT-۲ نیستیم؛ گفت: دغدغه نخست ما با توجه به مشکلاتی که در منطقه خاورمیانه وجود دارد که کشورهایی همچون عربستان، هند و عراق را درگیر کرده است، واکسیناسیون و و مراقبت‌های پیشگیرانه است که تا این لحظه، هیچگونه کانون ثبتی تب برفکی SAT-۲ در مازندران تایید نشده است.
آقاپورکاظمی، با این توضیح که بیماری تب برفکی نه در ایران بلکه در دنیا هنوز ریشه‌کن نشده و ما ادعایی بر اینکه این بیماری در استان ریشه‌کن شده نداریم؛ گفت: کانون SAT-۲ بیانگر وجود تلفات سنگین و وضعیت بحرانی است که خوشبختانه در این شرایط قرار نداریم و مراقبت‌های پیشگیرانه در حال انجام است.
وی اعلام کرد: دغدغه نخست ما در بیماری تب برفکی، سویه SAT-۲ است که می‌تواند ایجاد کانون‌های بزرگ بیماری را در استان و کشور، رقم بزند و طبق برنامه‌ریزی که در این راستا انجام دادیم از ابتدای امسال تاکنون، افزون بر ۹ میلیون و ۶۰۰ دوز واکسن را انجام دادیم.
مدیرکل دامپزشکی استان مازندران، گفت: علیرغم کاستی‌های لجستیکی و نیروی انسانی به یک پوشش مطلوب واکسیناسیون دست یافیتم که اعداد و ارقام نشان از رشد هفت درصدی به نسبت سال گذشته دارد.
آقاپورکاظمی، اذعان کرد: با توجه به پایش بیماری، بازدیدهای میدانی، گزارش‌های اخذ شده از دامداران و آزمایش‌های انجام شده در خصوص مشکلات در مناطق مختلف، هیچگونه بیماری در خصوص تب برفکی سویه SAT-۲ نداشته‌ایم اما انجام واکسیناسیون و سایر اقدامات پیشگیرانه نیز دلیل عدم وقوع بیماری نیست؛ بلکه صرفا سطح ایمنی در دام را افزایش می‌دهد.
وی متذکر شد: در بخش مدیریت بیماری تب برفکی، ارتباط بسیار نزدیکی با حوزه امنیتی استان در بحث مبارزه با قاچاق دام داشتیم و از ورود دام‌های قاچاق که می‌توانند به عنوان مرجع بیماری در استان باشند، جلوگیری و با متخلفان برخورد کردیم.
ویروس برفکی را بیشتر بشناسیم
عامل این بیماری، ویروس برفکی است که از خانواده Rhabdoviridae و جنس Lyssavirus است. این ویروس دارای هفت سویه مختلف است که هر کدام علائم مشابهی دارند. تشخیص سویه‌های ویروس تب برفکی فقط در آزمایشگاه امکان‌پذیر است.
مصونیت نسبت به یک سویه ویروس، ایمنی دام را در برابر سویه‌های دیگر تضمین نمی‌کند. این ویروس در غدد لنفاوی و مغز استخوان در PH خنثی زنده می‌ماند؛ اما زمانی که PH کمتر از ۶/۰ باشد (یعنی پس از مرگ سخت)، ویروس در ماهیچه‌ها از بین می‌رود. تب برفکی، تلفات شدیدی به وجود می‌آورد و در حالی که اکثر حیوانات مبتلا بهبود می‌یابند، این بیماری اغلب آن‌ها را ضعیف و ناتوان می‌کند. این بیماری که با تب شدید و ظهور تاول‌ها و زخم‌های دردناک در دهان و پاهای حیوانات شروع می‌شود، می‌تواند به کاهش اشتها، لنگش، و افت شدید تولید شیر منجر شود.
طبق گزارش وزارت کشاورزی، شیلات و جنگلداری استرالیا (DAFF) این بیماری در دسته بیماری‌های زئونوز قرار ندارد و مختص حیوانات است نه انسان و با بیماری دست، پا و دهان که در کودکان خردسال شایع است، (تب برفکی در کودکان) متفاوت است.
شایان ذکر است که ویروس FMD، با خوردن گوشت آلوده به انسان منتقل نمی‌شود.
دامداران بخوانند!
انجام اقدامات فوری طبق استراتژی جهانی کنترل بیماری تب برفکی، در تشخیص زودهنگام و هشدار و اجرای نظارت، موثر است. این اقدامات، به دو دسته درون مزرعه‌ای و کلینیکی تقسیم می‌شوند: دامداران باید نخست اقداماتی را در سطح مزرعه انجام دهند که این اقدامات شامل کنترل دسترسی مردم به دام و تجهیزات، کنترل ورود حیوانات جدید به گله‌های موجود، تمیز کردن و ضدعفونی منظم آغل دام، وسایل نقلیه و تجهیزات، نظارت و گزارش بیماری و دفع مناسب کود و لاشه مرده است.در گام بعدی، با توجه به وضعیت FMD، محققان می‌توانند استراتژی‌های واکسیناسیون را برای دستیابی به پوشش انبوه یا هدف قرار دادن زیر جمعیت‌های حیوانی یا مناطق خاص طراحی کنند.
گزارش: مجتبی قربانی
