به گزارش پایگاه خبری چالوس رسانه به نقل از پایگاه خبری تحلیلی بلاغ؛ بی‌تردید، استاندارد یکی از خشت‌های بنیادین تمدن بشری و نماد بلوغ فکری جامعه است. روز جهانی استاندارد، که در ۱۴ اکتبر (۲۲ مهر) گرامی داشته می‌شود، تنها یک مناسبت تقویمی نیست؛ بلکه فرصتی است برای درک عمیق‌تر نقش محوری و خاموش استاندارد در تضمین کیفیت، ایمنی و پایداری زندگی ما. این روز، یادآور این حقیقت است که پشت صحنه محصولات و خدماتی که هر روز با آن‌ها سروکار داریم، دنیایی از قواعد و ضوابط دقیق علمی وجود دارد که آرامش و نظم را برایمان به ارمغان آورده است.
در جهان به هم‌پیوسته امروز، استانداردها به عنوان یک زبان مشترک و بین‌المللی عمل می‌کنند. برای کشوری مانند ایران با بیش از ۸۵۰,۰۰۰ واحد صنعتی و تولیدی، رعایت استانداردهای بین‌المللی، کلید ورود به بازارهای جهانی و افزایش سهم از تجارت بین‌المللی است. بر اساس گزارش‌های سازمان ملی استاندارد ایران، در سال ۱۴۰۲، برای بیش از ۱۲,۰۰۰ کالا استاندارد اجباری تعیین شده است. هنگامی که یک کالا دارای نشان استاندارد است، در واقع به زبان بی‌زبانی به مصرف‌کننده می‌گوید: «می‌توانی به من اعتماد کنی». این اعتماد، سرمایه اجتماعی بی‌بدیلی است که چرخ‌های اقتصاد را به گردش درمی‌آورد.
نقش استاندارد در ایمنی و سلامت جامعه
شاید ملموس‌ترین نقش استانداردها را در حوزه ایمنی و سلامت بتوان مشاهده کرد. در ایران، توجه به این حوزه منجر به تدوین بیش از ۳۵,۰۰۰ استاندارد ملی شده است که بخش عمده‌ای از آن به سلامت کالاهای اساسی مانند آرد، روغن، شیر و دارو مربوط می‌شود. به عنوان مثال، پس از اجباری شدن استاندارد برای شیرهای خام، میزان باکتری‌های مضر در این محصول به طور میانگین تا ۷۰ درصد کاهش یافته است. این استانداردها همچون دیوارهای محکمی در برابر خطرات ایستاده‌اند و جان و مال شهروندان را حفظ می‌کنند.
برخلاف تصور برخی، استاندارد مانع نوآوری نیست، بلکه بسترساز آن است. در ایران، حرکت به سمت فناوری‌های نوین مانند ۵G و انرژی‌های تجدیدپذیر مستلزم تدوین استانداردهای بومی است. ستاد توسعه فناوری‌های حوزه اقتصاد دیجیتال معاونت علمی ریاست جمهوری، تدوین بیش از ۱۵۰ استاندارد ملی در حوزه فناوری اطلاعات را در دستور کار دارد. این استانداردها به شرکت‌های ایرانی اجازه می‌دهند در یک اکوسیستم هماهنگ، به توسعه فناوری بپردازند و از اتلاف منابع جلوگیری کنند.
حافظ محیط زیست و نسل‌های آینده
در شرایطی که ایران با چالش‌های زیست‌محیطی مانند کم‌آبی و آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کند، استانداردها نقش کلیدی ایفا می‌کنند. استاندارد شیرهای کم‌مصرف توانسته است تا ۳۰ درصد در مصرف آب خانوارها صرفه‌جویی کند. همچنین، استانداردهای اجباری برای سوخت خودروها منجر به کاهش ۲۰ درصدی انتشار ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در کلان شهرهایی مانند تهران شده است. این استانداردها تضمین می‌کنند که توسعه اقتصادی به بهای نابودی محیط زیست تمام نشود.
اگرچه سازمان ملی استاندارد ایران متولی اصلی تدوین و ترویج این فرهنگ است، اما آمارها نشان می‌دهد که هنوز حدود ۳۰ درصد از کالاهای موجود در بازار فاقد علامت استاندارد هستند. اینجا است که مسئولیت همگانی معنا پیدا می‌کند: مسئولیت بر عهده تولیدکننده‌ای است که کیفیت را فدای سود نمی‌کند، بر دوش نهادهای نظارتی است که بر اجرای قوانین نظارت می‌کنند، و در نهایت، بر عهده ما به عنوان مصرف‌کننده است که با انتخاب هوشمندانه، از تولیدکنندگان متعهد حمایت می‌کنیم.
روز جهانی استاندارد بهانه‌ای است برای قدردانی و یادآوری این نکته که استاندارد، یک ضرورت است. ضرورتی برای ساختن ایرانی امن‌تر، سالم‌تر و پایدارتر. با وجود چالش‌ها، حرکت ایران به سمت استانداردهای کیفی ادامه دارد. بیاییم در این روز، عهدی دوباره ببندیم که در همه عرصه‌ها، «استاندارد» را خط قرمز خود بدانیم؛ چرا که استاندارد، همان «فرهنگ کیفیت» است که تجلی آن، آرامش و پیشرفت برای ایران عزیزمان است.
یادداشت: سید علی حسینی کارشناس رسمی استاندارد
