به گزارش پایگاه خبری چالوس رسانه به نقل از پایگاه خبری تحلیلی بلاغ؛ نظام سلامت هر کشور، آیینه‌ای از سطح توسعه علمی، اجتماعی و اقتصادی آن است. پیشرفت در علوم پزشکی، آموزش نوین، دسترسی عادلانه به خدمات و بهره‌گیری از فناوری‌های روز، از ارکان اصلی ارتقای سلامت عمومی محسوب می‌شود؛ در شرایطی که تحولات علمی در دنیا با شتابی بی‌سابقه در جریان است، نظام سلامت ایران نیز ناگزیر از بازنگری در ساختارها، آموزش‌ها و شیوه‌های ارائه خدمت است تا بتواند هم‌پای دانش جهانی حرکت کند و پاسخگوی نیازهای روزافزون جامعه باشد.
در چنین بستری، توجه به چالش‌های آموزشی، پژوهشی و اجرایی در حوزه سلامت و درمان، ضرورتی انکارناپذیر است. بررسی عملکرد نهادهای علمی و درمانی، ارزیابی نحوه تخصیص منابع، و برنامه‌ریزی برای بهره‌گیری از دانش‌های نو مانند ژنتیک و داده‌محوری، می‌تواند مسیر آینده نظام سلامت کشور را روشن‌تر سازد.
در همین رابطه، قاسم جان‌بابایی، در کنگره ملی پژوهش و فناوری در ساری، اعلام کرد: باید بپذیریم دانش پزشکی ما در مقایسه با سایر کشورهای جهان رو به افول است و باید هرچه سریع‌تر این عقب‌ماندگی را جبران کنیم.
وی با یادآوری دوران طلایی پزشکی ایران گفت: در دهه‌های گذشته، ایران از نظر پزشکان ماهر و کیفیت عمل‌های جراحی در رتبه برتر منطقه قرار داشت، اما متأسفانه اکنون دیگر چنین نیست.
عملکرد ضعیف درمان سرطان علیرغم سرمایه‌گذاری‌ها
استاد خون و سرطان بالغین با مقایسه‌ای آماری، ناکارآمدی سرمایه‌گذاری‌ها را در حوزۀ حیاتی سرطان برجسته کرد: در آمریکا، تقریباً از هر سه فرد مبتلا به سرطان، یک نفر فوت می‌کند. اما در ایران، با وجود سرمایه‌گذاری‌های سنگین، نتایج مطلوب حاصل نشده است.
رئیس پژوهشکده انکولوژی، هماتولوژی و سلتراپی دانشگاه علوم پزشکی تهران، عملکرد ایران را در قیاس با همسایگان نیز ضعیف ارزیابی کرد و افزود: کشور ترکیه با GDP تقریباً یکسان با ایران، در حوزۀ کنترل و درمان سرطان، بهتر عمل کرده است. این نشان می‌دهد که ما در تربیت نیروی مؤثر، فراهم آوردن زیرساخت‌ها و مدیریت کنسر نیازمند یک تحول فوری هستیم.
ژنتیک؛ مرز بین توسعه و وابستگی
جان‌بابایی، دانشجویان علوم پزشکی را محور اصلی تغییر این شرایط و بهبود وضعیت کنونی دانست و تأکید کرد: آیندۀ درمان، کاملاً به درک و استفاده از دانش ژنتیک وابسته است، چرا که سرطان به شدت در حال تغییر است و اگر نتوانیم به سرعت در آموزش تحول ایجاد کنیم و به دانش ژنتیک دسترسی پیدا کنیم، به یک کشور عقب‌مانده تبدیل خواهیم شد که ناچار به واردات محصولات و نیروی متخصص برای ارائه خدمت خواهد بود.
وی افزود: فرصت در تولید محصولات جدید تنها حدود سه سال است و اگر کشوری در این بازه زمانی عقب بماند، با ورود نسل بعدی محصولات، عملاً از چرخۀ تولید خارج می‌شود. دانش منتظر ما نمی‌ماند و ما باید به سرعت به سوی آن حرکت کنیم.
اولویت‌بندی، ارزان‌سازی خدمت و اقتصاد سلامت
رئیس پژوهشکده انکولوژی، هماتولوژی و سلتراپی، مشکل اصلی نظام سلامت ایران را در دو حوزه تخصیص منابع و دسترسی نامطلوب دانست و گفت: متأسفانه هم اعتبارات خوبی نداریم و هم دسترسی به تمام نقاط ایران مطلوب نیست؛ به عنوان مثال در سیستان، نقاطی با سطح دسترسی بسیار پایین داریم.
استاد برجسته خون و سرطان بالغین بر لزوم ارزان‌سازی خدمت تأکید کرد و افزود: ارزان کردن خدمت، مسأله‌ای حیاتی است. زمانی می‌توانیم به مردم ارائه خدمت مطلوبی دهیم که هزینه‌ها ارزان باشد. هر زمان هزینه سلامت بالا رود، ریسک بیماری بالا می‌رود و لذا نرخ محصولات با میزان ارائه خدمات به مردم، رابطه مستقیم دارد.
جان‌بابایی با اشاره به حرکت دنیا به سوی درمان‌های هدفمند (Targeted Therapy) بر مبنای درایورهای جهش‌یافتۀ سرطان، لزوم توجه به “اقتصاد سلامت” را یادآور شد و گفت: در دنیا ممکن است با یک دارو، پنج نوع سرطان درمان شود و این یعنی اقتصاد و درآمدزایی بالا. ما باید برای حل واقعی چالش‌ها، جدی عمل کرده و تولید محصول را در اولویت قرار دهیم.
وی تأکید کرد: از لحظه ورود بیمار باید ارائه خدمات به‌صورت منسجم آغاز شود، به‌گونه‌ای که هم بیمار از مراحل درمان خود آگاه باشد و هم درمانگر بداند در کدام مرحله از روند درمان قرار دارد.
رئیس پژوهشکده انکولوژی، هماتولوژی و سلتراپی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به ضرورت شفاف‌سازی فرآیندهای ارائه خدمت در نهادهای درمانی، متذکر شد: لازم است ساختاری مشخص ایجاد شود تا جایگاه هر بیمار در مسیر درمان به‌روشنی تعیین گردد.
استاد برجسته خون و سرطان بالغین همچنین با تأکید بر اهمیت سلامت روان، خواستار ارتقای توان تحلیل داده‌ها در این حوزه شد و تصریح کرد: باید ساختاری کارآمد و مطلوب شکل گیرد تا خدمات به بهترین نحو ممکن به مردم ارائه شود.
گفتنی است تحقق نظام سلامت کارآمد، نیازمند نگاهی جامع، هم‌افزایی میان دانشگاه‌ها و نهادهای اجرایی، و اتکای جدی به علم و فناوری است. سلامت جامعه تنها در سایه آموزش هدفمند، مدیریت مؤثر منابع و عدالت در دسترسی به خدمات پایدار می‌ماند. در این مسیر، توجه به سلامت روان، توسعه زیرساخت‌های علمی، و تربیت نیروی انسانی متخصص، جایگاهی حیاتی دارد.
بی‌تردید، آینده نظام سلامت ایران به میزان توانایی آن در همگام شدن با دانش جهانی و انطباق با نیازهای بومی وابسته است. اگر این مسیر با برنامه‌ریزی، شفافیت و نگاه علمی پیش برود، می‌توان بار دیگر جایگاه درخشان پزشکی ایران را در منطقه و جهان احیا کرد و خدماتی در شأن مردم این سرزمین ارائه داد.
خبرنگار: مجتبی قربانی
انتهای خبر/
